زانروز که نوروز مقارن شده با عید ولایت
فرخنده شد و معتبر و صاحب عزت
امید که در سال شکوفایی و در هفته وحدت
با آمدن منجی ما باز شود عید امامت
بی شک اصلاحات یکی از طرفندهای دشمن برای تغییر ماهیت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشورها میباشد. در واقع اصلاحات تغییر در اصول و مبانی میباشد. یکی از موارد اساسی در مورد اصلاحات ماهیت ضد دینی و در نتیجه تقابل با نظام اسلامی میباشد. چرا که همانطور که امام بیان فرمودند: «حکومتشعبهاى از ولایت مطلقه رسول الله - صل الله علیه وآله وسلم - است، یکى ازاحکام اولیه اسلام است و مقدم برتمام احکام فرعیه حتى نماز و روزه و حج است.» (صحیفه نور، ج 20) در زیر بخش کوچکی از این موارد آمده است که قضاوت را به خواننده وامیگذاریم.
سید محمد خاتمی، همبستگی، 16/8/79:
اگر این حجاب و پوشش مانع حضور زن و بروز شخصیت زن شود، قطعاً مضر است ... مشکل این نیست که زنان چگونه لباس بپوشند، مشکل اینست که زنان بتوانند در عرصههای مختلف حضور داشته باشند.
عطاءالله مهاجرانی، روزنامه آریا، 18/9/78،ص2:
وقتی پیامبر اولوالعزمی چون ابراهیم در مورد معاد این چنین شک میکند که به خدا میگوید: «به من نشان بده» چطور جوانان ما مجاز نباشند، در مورد همه مسائل سؤال کنند؟
عطاءالله مهاجرانی، آریا، 16/1/79: نظریه غیرت دینی ویران کننده اندیشه و فرهنگ و تمدن است.
مهاجرانی، نشاط، 1/6/78: رقص را نباید همواره ناپسند دانست
محمد رضا خاتمی، جمهوری اسلامی، 8/6/79:
مبنای مشروعیت هر کاری رأی مردم است و قرائتی از اسلام در جمهوری اسلامی پذیرفته شده که همه چیز را بر اساس رأی مردم میداند.
ابراهیم اصغر زاده، آفتاب امروز، 2/6/78: اگر مجوز راهپیمایی به هر گروه بر اساس قانون داده شود اشکال ندارد، حتی علیه خدا...
ابراهیم اصغر زاده، کیهان، 6/2/77 : حتی علیه خدا هم میتوان تظاهرات کرد.
بهزاد نبوی، جمهوری اسلامی، 13/2/79: خواستم سخنانم را مثل سوره توبه بدون بسمالله شروع کرده باشم.
سالار بهزادی، روزنامه صبح امروز 23/8/78
سیره حضرت علی(ع) و سایر فرق مذهبی صدر اسلام، دموکراسی در انتخاب رهبری و عدم تعیین رهبر برای مردم بوده است.
علیرضا علوی تبار، یالثارات، 4/3/79:
جامعه ایران فاز سنتی خود را پشت سر گذاشته و میخواهد مدرن و صنعتی شود. اما در این جامعه هنوز خدا نمرده است. بنابراین ما چگونه میتوانیم به این وضعیت چیره شویم.
رجبعلی مزروعی، حریم، 23/11/78:
حضرت علی مشروعیت خود را از مردم گرفته همانطور که معاویه مشروعیت خود را از مردم گرفته است.
مزروعی، رسالت، 16/7/79:
در نظام ما هیچ کس مقدس نیست.
بنبار گزارشگر روزنامه واشنگتن پست 14/5/79)
هاشم آغاجری: وقت آن رسیده نهاد مذهبی از نهاد حکومتی جدا شود. گزارشگر آمریکایی سخنان ایشان را به عنوان صریحترین لحن در ابراز اینگونه عقاید بر درخواست رفرم میداند.
(اکبر گنجی در مصاحبه روزنامه تاگس اشپیگل آلمان: دین یک قسمت از فرهنگ است، حرکت اصلاح طلبان ما عاقبت به جدایی دین از سیاست خواهد انجامید. در یک جامعه مدرن جدایی دین از سیاست یک امر بدیهی است. وقتی شما جامعه را مدرنیزه کنید این جدایی بالاخره پیش خواهد آمد. ایران در حال حاضر از فاز قبل از مدرن به فاز مدرن پیش میرود. (کیهان 24/1/79)
سخنرانی آغاجری، مجتمع فرهنگسرانی کوثر 10/2/81:
«... نوینسدگان (نامه به امام حسین (ع)) میگویند: این حکومت (حکومت یزید) بدون رضایت مردم است و لذا نامشروع است. اگر حسین (ع) هم در راس باشد ولی رضایت مردم در آن نباشد نامشروع استآغاجری در همین سخنرانی امام حسین (ع) را با سیاوش در تاریخ ایرانیان مقایسه میکند:
«... سیاوش در تاریخ ملی ما ایرانیان مظهر معصومیت و پاکی است و بعد از آمدن اسلام، حسین (ع) جای سیاوش مینشیند و آیا ما اثری در مورد حسین (ع) مانند منظومهای که فردوسی در باب سیاوش سروده است داریم؟»
سخنرانی آغاجری، ساختمان مرکزی دفتر تحکیم، 25/1/81
«امام علی (ع) با رفراندوم طبیعی قدرت را به دست گرفت. با این همه از نظر شیعیان امام معصوم بود... منطقی که میگوید رضایت خدا خارج از رضایت مردم است، مبنای استبداد است. و فلسفه سیاسی اموی – یزیدی بر همین استوار است.» «... اینکه مارکس میگوید دین افیون تودههاست، تنها بخشی از حقیقت است. من میگویم در حکومتهای دینی، نه تنها دین افیون تودههاست که افیون حکومتها نیز هست.»
«رابطه انسان و دین و یا به عبارت بهتر انسان و خدا یکی از رابطههای تعارض آمیزی بوده است که در تاریخ بشر خود را به شکلهای مختلف نشان داده است. در اکثر دورههای تاریخ بشر آنگاه که خدا اثبات میشده است. انسان نفی میگردیده است... تکیه بر آزادی اندیشه، اصالت دادن به این امر است که ارزش هر انسانی نه به تقلید، نه به طاعت و نه به تن دادن به یک آمریت فکری و دینی محض است بلکه بهطور اساسی و ریشهای ارزش هر انسانی به تفکر ذاتی و مستقل است. متاسفانه در بسیاری از جوامع اسلامی، حربههای گوناگون حتی دینداران را نیز به دلیل تفاوت قرائت دینی به محکمه میبرند و محکوم میکنند.»
آقای کدیور در دانشکده فنی دانشگاه تهران است که در سال 79 طی سلسله مباحثی تحت عنوان «پژوهشهای قرآنی» ایراد کرد:
«... یک زمانی مردم میگفتند چون عیسی (ع) این سخن را گفته پس درست است اما امروز عیسی که سهل است خود خدا هم اگر حرفی بزند و آن حرف با عقل مردم منطبق نباشد نخواهد پذیرفت. امروز خدا در جامعه هیچ کاره است. همه کاره مردمند.»
عبدالکریم سروش، ماهنامه کیان، بهمن 77:
ولایت، منحصر در شخص نبی اکرم است و با رفتن او ولایت نیز خاتمه مییابد؛ او خاتم نبوت و خاتم ولایت بود، ولایت پیامبر تعد از او به کسی منتقل نشده است.
عبدالکریم سروش، هفته نامه مبین، 3/7/78
حق اطاعت شدن، زاییده و مشروط به پذیرش مطیع است و الا برای کسی حق طاعتی نیست عبدالکریم سروش، هفته نامه آبان، 29/3/78،ش80، ص63: تفکر دینی با استخدام طبیعت منافات دارد یا حداقل خنثی است
عبدالکریم سروش، روزنامه صبح امروز، 9/3/78
حقیقت دین همان تجربه فردی دینی است که در مورد پیامبران «تلقی وحی» نام گرفته و دین هیچ ارتباطی به امور اجتماعی و سیاسی و حکومتی ندارد، هر کسی همان قدر دیندار است که به این تجربه فردی رسیده باشد.
عبدالکریم سروش، ماهنامه کیان، مهر و آذر 78
کار اساسی پیامبر آن بود که اعراب را دچار بحران هویت نمود و آنها را هویت نو بخشید، امروز نیز تمدن متجدد غرب، ما مسلمانان را دچار بحران هویت نموده و دین توان رویارویی با تمدن غربی را ندارد. تنها منجی، عقلانیت مستقل است.
عبدالکریم سروش، ماهنامه کیان، فروردین 78:
ارتداد حق طبیعی هر انسانی است و ادیان همگی برحقاند.
عبدالکریم سروش، روزنامه صبح امروز، 16/6/78
هیچ دینی عقلا نمیتواند مردم را از انتخاب دین دیگر منع کند، چون خود آن دین زاییده انتخاب بوده همچنانکه هیچ نمایندهای نمیتواند به مردم بگوید: بعد از انتخاب من حق انتخاب کس دیگر را ندارید.
عبدالکریم سروش، روزنامه صبح امروز، 16/6/78
در تعارض تکالیف دینی و حقوق بشر، حقوق بشر مقدم است؛ متأسفانه فقهای ما اطلاعات برون دینی ندارند و متوجه این نکات نیستند.
عبدالکریم سروش، ماهنامه زنان، دی ماه 78، ش59
ارزشهای دینی دائما در تغییرند، اگر روزی فاطمه (س) میگفت، بهترین زنان کسی است که نامحرم او را نبیند، امروز کسی نمیتواند این را بپذیرد. اگر آن روز سعادت دختر این بود که در خانه پدر حیض نبیند، ولی امروز این امر خلاف سعادت است و شوهر دادن دختر نه ساله خلاف ارزش است، اینها همه داد میزند که این کلمات مقطعی و مخصوص جامعهای خاص بوده است.
عبدالکریم سروش، روزنامه نشاط، 12/3/78
فرهنگ شهادت خشونت آفرین است، اگر کشته شدن آسان شد، کشتن هم آسان میشود
عبدالکریم سروش، زنان، ش59، دی ماه 78:
به نظر من گفتار فاطمه که بهترین زنان کسانیاند که «لایرین احداً و لایراهنّ» (و) رفتار او (فاطمه) در پنهان شدن از مقابل فرد نابینا نمیتواند الگوی رفتاری زنان ما باشد.
عبدالکریم سروش، کیان، ش52:
در تاریخ جدید خدائی که مؤمنان کشف میکنند ممکن است با خدائی که گذشتگان کشف و تجربه میکردند متفاوت باشد.
روزنامه صبح امروز،18/2/78
تأکید بر جنبه عطفی عاشورا کافی است و انقلاب حسین دیگر در معرض فراموشی نیست، از این ÷س باید جنبه عقلائی آن پرداخت.
اکبر گنجی، صبح امروز، 23/2/78:
پیامبر در بدر و حنین و ... شمشیر زد ... اما آیا جنگهای جبهه حق علیه باطل پیامدهای ناخواسته یا آثار وضعیه به دنبال ندارد؟... خشونت فرزند خشونت است و درخت خشونت میوههایی جز خشونت به بار نمیآورد. هیچ کس حق ندارد به صرف اینکه خود را حق و دیگران را باطل میداند، دست به خشونت بزند و در صدد نابودی مخالفان خود از طریق حذف فیزیکی برآید.
اکبر گنجی، روزنامه صبح امروز، 26/2/78، ص2:
آدم زمینی نباید در پای ایدئولوژیهای ناکجا آبادی قربانی شود؛ ارزش او از ایدئولوژی بالاتر است. ما انسان کامل در بین غیر معصومان نداریم و لذاست که قدرت مطلق، فساد مطلق را به بار میآورد و جهنمی را روشن میکند که همگی در آن خواهند سوخت. پس بهترین راه نجات توزیع قدرت است.
سعید حجاریان، روزنامه ایران، 31/1/78،ص10:
تفکر فقهی نمیتواند فرهنگ عاشورا را بازسازی کند، فوقش فقه میتواند امر به معروف و نهی از منکر را واجب کند، ولی این مسأله گنجایش مبارزه مسلحانه را ندارد؛ عرفان است که فرهنگ عاشورایی میسازد.
حمیدرضا جلائی پور، کیهان، 26/3/79:
شهادت طلبی را مرحوم شریعتی به جامعه یاد داد و این تفکر از پای منابر شکل نگرفته است.
سعید حجاریان، روزنامه ایران، 31/1/78،ص10:
تفکر فقهی نمیتواند فرهنگ عاشورا را بازسازی کند، فوقش فقه میتواند امر به معروف و نهی از منکر را واجب کند، ولی این مسأله گنجایش مبارزه مسلحانه را ندارد؛ عرفان است که فرهنگ عاشورایی میسازد.
رامین جهانبگلو کتاب نیمه پنهان جلد30
« دموکراسی یعنی ابطال پذیری دائم هر چیز. اگر دموکراسی با حقیقت همراه شود، خود را نقض می کند. » «مذهب و دین می تواند مدرن شود، همچنان که کاتولیک ها مدرن شدند.آنها، پاپ را آکواریوم از این طرف می برند و این یعنی مدرن شدن کاتولیک ها.»
روزنامه عصر آزادگان 3/8/78
رامین جهانبگلو در خصوص حذف اعتقاد دینی و خلع لباس روشن اندیشی قدسی این طور گفته است:« روحانی هم می تواند روشنفکر باشد، اما بایستی دید که بینش خداشناختی و اندیشه روشنفکری او تا چه حد مانع یکدیگر می شوند و با هم اصطکاک پیدا می کنند. مشکل اصلی آن است که یک روشنفکر مدام در پی جستجوی حقیقت است. این در حالی است که روشنفکر، حقیقت مطلقی را برای همیشه نمی پذیرد. بلکه درست در مقابل آن بینش قرار می گیرد. از این جهت بهتر است یک روحانی روشنفکر بخشی از اعتقادهای خود را برای برجسته کردن بخش ها دیگر کنا ربگذارد.»
محمد بسته نگار، هفته نامه پیام هاجر، 23/1/79
با اینکه پیامبر مقام عصمت دارد، مع ذلک در قرآن اطاعت از پیامبر در معروف و نیک واجب است نه اطاعت مطلق (ولایعصینک فی معروف ...). مسائل اجتماعی باید با شور و مشورت و بدون استبداد رأی انجام گیرد. از گفتار امام علی هم برمیآید که نظر مردم و قبول آنها در صحت ولایت مؤثر است.
ابراهیم یزدی، هفته نامه پیام هاجر، فروردین 77
جامعه ولایی انحصارگر و مستبد است و ارزشی برای تودهها قائل نیست
محمد مجتهد شبستری، هفته نامه آبان، 28/1/79
از آیه «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول ...» هیچ حق حاکمیتی برای پیامبر و غیره فهمیده نمیشود، بلکه این آیات میخواهد بگوید، حالا که ایمان آوردهاید و پیامبر را حاکم خود قرار دادهاید، در این چارچوب از حاکم خود پیروی کنید، چنانچه عقلا هر قومی باید از حاکم خود پیروی کنند و الا امر حکومت دچار اخلال میشود.
محمد مجتهد شبستری، هفته نامه آبان، 28/1/79
نظریه حکومت اختصاصی تفویض شده از طرف خداوند به انبیاء دلیل قابل دفاع ندارد، نمیشود خدا انسان را آزاد آفریده و حاکم بر سرنوشت خود کرده باشد و از سوی دیگر به عدهای حق حاکمیت بر این انسانها را بدهد، این دو مسأله با هم ناهماهنگاند، انسان مختار است.
روزنامه خرداد، 8/10/77
قرآن، تعیین حاکم و تأسیس حکومت را به مردم سپرده است و هر جا سخن از قدرت سیاسی به میان آورده آن را به جمع و جامعه اسناد میدهد و حتی اجرای قدرت و اعمال آن را نیز وظیفه مردم میداند.
محمد کاظم محمدی اصفهانی، روزنامه ایران، 24/4/79:
مردم حق دارند همه مسؤولین را به سؤال کشیده و از آنها انتقاد کنند حتی اگر آن مسؤول، پیامبر و امام معصوم باشد، بلکه به خود خدا هم میتوان اعتراض کرد و او را فتنه گر نامید.
تقی رحمانی، روزنامه فتح، 17/1/79
چرا باید جریان سقیفه را تبدیل به یک کینه تاریخی کنیم؟ سؤال اینست که اگر طراحان سقیفه گناهکارند، پس تمام فرق اسلامی به جز شیعیان گناهکار و فریب خوردهاند و اگر این طور است، چرا آیهالله بروجردی پذیرفتند که شیعه نیز در کنار چهار مذهب دیگر اهل تسنن قرار گیرد. این تعصب غیر معقول است که طراحان سقیفه را الی الابد گناهکار بدانیم.
دو هفته نامه ایران فردا، 8/10/78
علی(ع) حکومت و ولایت را یک امر مردمی و امانتی از سوی مردم حکومت شونده تلقی میکند، نه از طرف خدا؛ در ختم جنگ صفین و آتش بس هم، تسلیم رأی عمومی شد.
روزنامه خرداد، 8/10/77
قرآن، تعیین حاکم و تأسیس حکومت را به مردم سپرده است و هر جا سخن از قدرت سیاسی به میان آورده آن را به جمع و جامعه اسناد میدهد و حتی اجرای قدرت و اعمال آن را نیز وظیفه مردم میداند.
هفته نامه آبان، 19/10/77
حضرت علی(ع) مشروعیت خود را به رأی و انتخاب مردم میداند و در قبال معاویه به مشروعیت مدنی خود استناد و مباهات مینمود
عزت الله سحابی، روزنامه عصر آزادگان، 16/10/78
آدمها و حتی معصومین(ع) خود به خود بدون نظارت مردم و به طور اصولی در معرض انحراف هستند.
عزت الله سحابی،روزنامه فتح، 5/10/78
طیف ملی- مذهبی برای افراد مقام مقدس قائل نیست، تنها خداوند مقدس است، حتی پیامبر(ص) و امام علی(ع) هم خود را از انتقاد و نقد مصون نمیدانستند.
روزنامه خرداد، 22/8/78، ص6:
قرآن بالصراحه یهود را به تورات ارجاع میدهد و از مراجعه آنها به پیامبر انتقاد میکند و تورات را هدایت و نور معرفی مینماید، عیسی و انجیل را تأیید میکند و انتظار پیامبر هم از یهود و مسیح عمل به تورات و انجیل بوده است نه قرآن.
روزنامه خرداد، 30/8/78، ص6:
قرآن عقیده انحصاری بودن یک آئین خاص را مورد نقد قرار میدهد و بر امکان رستگاری پیروان ادیان مختلف تأکید میکند. معیار رستگاری از نظر قرآن عام و برون آیینی است و آن ملاکهای معنوی و اخلاقیاند که میتواند به صورت جهانی و در همه ادیان یافت شود.
روزنامه خرداد، 20/ 8/78، ص6:
پیامبر(ص) از اهل کتاب توقع نداشت و نمیخواست که اسلام بیاورند؛ «قل یا اهل الکتاب لستم علی شیءٍ حتی تقیموا التوراه و الانجیل» (مائده/68) از آنها اقامه کتاب آسمانی خودشان را میطلبید.
.عمادالدین باقی، روزنامه خرداد، 19/8/78،ص6:
آیات قرآن صریحاً اصل «عیسی به دین خود، موسی به دین خود» را تأیید میکند و هرگز اهل کتاب یا حتی کافران و مشرکان را طرد نمیکند.
ح.م. تبریز، روزنامه صبح امروز، خرداد 78:
صحت قصه حضرت یوسف در قرآن کریم از محالات است.
محمد تقی فاضل میبدی، روزنامه نشاط، اردیبهشت 78:
جهاد در جایی معنا دارد که مجاهد مطمئن باشد، پیروز میشود وگرنه چنین جهادی بیمعناست، بر این مبنا حسین (ع) برای پیروزی و تشکیل حکومت دست به جهاد زد.
محمد سعید حنایی کاشانی، ماهنامه کیان، فروردین 78:
تراژدی حسین بن علی(ع) مشابه تراژدیهای آنتیگونه، تامس مور و جان پروکتور است.
غلامرضا سالار بهزادی، روزنامه صبح امروز، 23/8/78
تفکر شیعه گری موجب انحطاط مملکت ما و مانعی برای دموکراسی است. ای کاش سوابق حاکمیت های مردمی صدر اسلام، مورد توجه قرار میگرفت.
عزت الله سحابی، روزنامه خرداد، 6/8/78
به گفته امام علی(ع) هر شیوه حکومتی که مردم بر آن تفاهم کنند، همان مورد رضای خداوند است و تفاهم دینی و غیر دینی معنا ندارد.
باقر پرهام، هفته نامه راه نو، 3/5/77
دوران مدرن دوران حکومت و رهبری عقل است و دین باید به عرصه زندگی خصوصی باز گردد. رهبری ائمه و پیامبر هم به خاطر آن بود که هنوز مردم آن زمان عقل را مرجع استناد خود قرار نداده بودند
جعفر آبادی، هفته نامه آبان، 24/11/77
ولایت آسمانی دلیل شرعی ندارد و در صورت وجود دلیل هم امکان وقوعی ندارد، چون تشخیص مصداق آن ممکن نیست علم غیب هم نداریم، در نتیجه چارهای جز مراجعه به آرای عمومی نیست.
محسن کدیور، ماهنامه کیان، بهمن 77
ائمه (ع) از دو ویژگی علم غیب و عصمت، برخوردار بودند، اما فقیه هیچ کدام از این دو را ندارد، لذا وجوب تبعیت ندارد و جامعه هم راهی جز رجوع به عقل جمعی ندارد. هیچ الگویی در زمان غیبت برای اداره جامعه در دست نداریم.
محسن کدیور، روزنامه خرداد، 18/9/77
دین حکومت ندارد هیچ روشی را برای نحوه حکومت پیشنهاد نداده است؛ نحوه حکومت را مردم تعیین میکنند، چون اصل حکومت یک امر عقلانی است، نه دینی.
محمد مهدی فولادوند، روزنامه صبح امروز، 19/10/78
عمر نوح پیامبر 60 الی70 سال بوده و 950 سال، عمر خاندان نوح بوده است، نه شخص نوح، واقعاً بعید است یک شخص نهصد و پنجاه سال عمر کند.
محمد مجتهد شبستری ماهنامه زنان، آبان 78
آنچه پیامبر از طریق کتاب و سنت پیاده نمود و احکامی که بیان کرد، اقدامات ممکنه و مقدور آن زمان بود، ما هم مطابق زمان خود، باید اقدام کنیم.
هفته نامه پیام هاجر، 16/1/79،ش310،ص6:
یکی از معضلات ما شیعیان، نداشتن منابع موثق روایی است، لذا هر کسی در هر موقعیتی با ذکر روایات و احادیثی که به معصومین نسبت داده میشود، جوانان پاکدل و شیفته مذهب را فریب داده و مرکز اقتدار مافیایی خود را حفظ میکند.
روزنامه خرداد، 2/9/78،ص6:
اصل آزادی در انتخابات دین یا بی دینی از اصول مسلم حقوق انسانی است و قرآن نیز این اصل را به عنوان یک حق انسانی به رسمیت شناخته و میفرماید:«لا اکراه فی الدین».
محمد مجتهد شبستری، ماهنامه کیان، بهمن 77:
در مسائل حکومت و سیاست فعل و قول معصوم حجت نیست. زیرا این قبیل احکام تاریخی و زمانیاند. آنچه در صدر اسلام بوده باید با قوانین امروز حقوق بشر سنجیده شود. ممکن نیست پایههای اصلی زندگی سیاسی و اجتماعی انسان بر استنباط از متون دینی مبتنی شود.
محسن کدیور، ماهنامه کیان، بهمن 77:
معصومین(ع) فقط در کلیات و اصول اسوهاند، نه در فروع و جزئیات.
داریوش شایگان، ماهنامه کیان، بهمن 77:
ایدئولوژی کردن دین مساوی انتحار معنوی دین است، حوزه دین از سایر حوزهها جداست و نباید همتای دیگر قالبهای زندگی بشری قرار گیرد.
احمد قابل، روزنامه صبح امروز، 24/7/78،ص6:
پذیرش دین حق است نه تکلیف؛ در نتیجه هر کس حق تبدیل دین خود را هم خواهد داشت.
حبیب الله پیمان، هفته نامه پیام هاجر، 23/9/78، ص6:
فرآن قابل نقد عقلی و تجربی است و خود قرآن نیز در آیات بسیاری دعوت به آن نموده است.
فاطمه گوارایی هفته نامه پیام هاجر، 23/1/79 ش311، ص2:
داستان تکاپوی آدم که جرأت کرد میوه ممنوعه را برگیرد و زیستن زبونانه را نفی کند، دوباره و دوباره (با آمدن عاشورا) به تصویر کشیده شده است.
عباسی سلیمانی، روزنامه خرداد، 7/7/78، ص6:
هر گونه خشونت (قانونی و غیر قانونی) از ساحت مقدس پیامبر به دور است.
احمد نراقی، هفته نامه راه نو، 17/5/77،ش16، ص12:
در قلمرو ایمان نیز تسامح هست؛ به این معنا که ایمان ابراهیمی، ایمان دین گرای شکاک و ایمان ملحد دین گرا، هر سه با تفاوت مراتب بهرهای از قدسیت دارند و هر سه دسته مؤمناند.
مهرزاد بروجردی، ترجمه علی صدیق زاده، ماهنامه کیان، مهر و آذر 78، ش49، ص40 به بعد:
اسلام نیز چون مسیحیت در نهاد خود قابلیت عرفی شدن و سکولاریزه شدن را دارد و چنین امری در حال وقوع است.
محمد مجتهد شبستری، ماهنامه چشم انداز ایران، فروردین و اردیبهشت 79، ش4، ص68:
وحی امری تجربی است، نه امری گزارهای. وحی یافتنی است، پیامبر هم وحی را تجربه کرد و یافت، قرآن هم میگوید تو وحی را تلقی کردی و از مخاطبان خود نیز خواسته که وحی را تلقی کنند. اگر دیگران وحی را صرف گزارههای قرآنی بدانند، وحی بودن قرآن بر آنها معلوم نشده است.
احمد الستی، روزنامه ایران، 19/9/77، ص12:
موسی به دین خود عیسی به دین خود؛ فرهنگ یک ملت نظیر یک لحاف چهل تکه است که از نقوش متفاوت تشکیل شده و به جای تعارض با هم کنار آمده و به تفاهم رسیدهاند.
مرضیه آذرافزا، هفته نامه پیام هاجر، 13/7/78، ش286، ص8:
اینکه پیامبر را ابوالقاسم لقب دادهاند نه ابو فاطمه حاکی از غلبه فرهنگ جاهلی مردسالاری است.
مقصود فراستخواه، هفته نامه توانا، 22/6/77،ش28، ص8:
حقیقت ثابت نداریم؛ حتی در دست انبیاء و معصومین هم حقیقت ثابتی نبوده که بتوانند آنرا برای همه ازمنه و امکنه دیکته کنند.
احمد نراقی، هفته نامه آبان، 11/10/77، ش59، ص4:
وحی برای نسلهای بعد از زمان خود، قابل فهم نیست، چون کدهای مشترک زبانی به مرور زمان از بین میرود به علاوه ذات وحی زبانی، ناقص است، چونت بالاجبار یک امر آسمانی باید در قالب الفاظ زمینی قرار گیرد و این خود محدودیت آفرین است.
جواد مقامی، آفتاب امروز، 24/1/79:
سالهای فراوان و بلکه قرنها این بزرگداشت (قیام عاشورا) حاصلی جز تأثر، حزن و اشک آوری نداشته.
همشهری، 17/12/78:
نوحه خوانیهایی که متأسفانه الان در جامعه ما به شدت رواج دارد... این باید تعدیل بشود و به جای خودش بنشیند. تشویقهایی که در این زمینه میشود، تشویقهایی که از ناحیه برخی روحانیون میشود، باید به جای خودش بنشیند.
مدیر آموزش و پرورش استان مازندران، کیهان اخبار ویژه، 10/3/79:
ثواب کف و سوت زدن برای تقویت یکی از نخبگان جامعه کمتر از سینه زنی و عزاداری برای امام حسین(ع) نیست.
نشاط، 30/1/79:
شیعیان برای استفاده خود به آن (عاشور) تأکیدفراوان ورزیدند و کوشیدند تا نور فروغ این حادثه خاموش نشود... در روزگار حاضر هیچ یک از این عوامل عاطفی دیگر به کار ما نمیآید.
تقی رحمانی، روزنامه فتح، 17/1/79،ص3:
اگر امامان برای خود مشروعیت حکومت قائل بودند، چرا همواره از مردم برای حکومت کردن خود مشروعیت میطلبیدند؛ همچون بیعت امام علی(ع) و صلح امام حسن(ع) و دعوت اهل کوفه از امام حسین(ع) و قبول ولایتعهدی امام رضا(ع) با اصرار مأمون عباسی.
نشاط 28/1/78:
پدران و مادران ما، قرنها برای امام حسین گریستند که روزی که کشته شد، هر سنگی در هر نقطه ای از زمین برمیداشتند، زیر آن خون تازه میجوشید! برای حسینی گریستند که گفته شده از هنگامی که او متولد شده جدّ و مادرش برایش میگریستند... برای حسینی گریستهاند که ملائکه هم برای او گریستند...
غلامرضا سالار بهزادی، روزنامه صبح امروز، 23/8/78،ص8:
تفکر شیعه گری موجب انحطاط مملکت ما و مانعی برای دموکراسی است.
فرهاد بهبهانی، زن، 10و9/9/77:
حکم سنگسار زناکار هیچ مستند شرعی ندارد.
فرهاد بهبهانی، آبان، ش 59، 10/7/78
حکم «سابّ النبی و الائمه» قتل نیست بلکه باید آن را تحمل کرده مقابل به مثل نکرد.
مهرانگیز کار، کیان، ش45، بهمن77:
احکام کیفری اسلام کارآیی ندارد و موجب رواج خشونت میگردد. مجازاتهای سنگین بدنی چون سنگسار، سیاستهای کیفری در حق زنان و غیر مسلمانان، از آن جملهاند.
ابوالفضل موسویان، پیام هامون، ش26، ص6:
حکم حرمت چاپ و فروش کتب ضاله در زمان حال بیمعناست.
حسین باقرزاده، نشاط، 2/6/78:
خشونت در هر شکل آن باید از ایران محو شود و اعدام برجستهترین نوع خشونت قانونی است.
بهاءالدین خرمشاهی، صبح امروز، 2/6/78، ص7:
کافر و بی دین هم خودی است. قرآن هم فرمود«لکم دینکم و لی دین» بنی آدم اعضای یکدیگرند.
فرامرز شکوری، آبان، 7/6/77،ش40:
اراده مردم همان اراده خداست و انتخاب مردم هم همان انتخاب خداست، لذا دموکراسی غربی با دین سازگار است.
روزنامه فتح، 25/1/79:
روزنامه فتح از قول امام حسین(ع): تنها اصلاح دین! پیامبر(ص) را خواستم.
عمادالدین باقی، جمهوری اسلامی، 13/2/79:
معتقدم اعدام و قصاص جزء ضروریات دین نیست.
بهروز افخمی،کیهان، 2/8/79:
هنرمند اصیل هم به نحوی به فضای زنده و البته آمیخته به ابتذال نیاز دارد و در یک فضای پاکیزه شده و تحت سانسور از دل و دماغ میافتد.